Άρθρο της κας Έλενας Καματέρη, Γενικής Διευθύντριας του ΣΘΕΒ

Πόσες φορές έχουμε ακούσει και διαβάσει τη φράση «γυναικεία επιχειρηματικότητα» που βγαίνει σαν ένα ακόμα κλισέ όλων όσων ειδικεύονται στο «επιχειρείν». Και πόσες από όλες εκείνες τις φορές αναρωτηθήκαμε τι πραγματικά σημαίνει. Γυναικεία επιχειρηματικότητα σημαίνει πρώτα και κύρια τον πολλαπλασιασμό του πλούτου μιας χώρας, την αξιοποίηση ενός δυναμικού που μένει αναξιοποίητο και το οποίο έχει ειδική ποιότητα.

Πόσο εύκολο είναι για μία γυναίκα σήμερα να βρεθεί σε μία θέση ισχύος; Ποια είναι τα ποσοστά των γυναικών που κατέχουν υψηλόβαθμες θέσεις σε εταιρείες και οργανισμούς στις μέρες μας; Ποια είναι η πρόοδος που έχει σημειωθεί τα τελευταία χρόνια στη γυναικεία επιχειρηματικότητα και ποια είναι τα παραδείγματα που κάνουν τη διαφορά;

Σε αρκετές χώρες σε όλο τον κόσμο οι κρατικοί φορείς, διάφορες οργανώσεις, αλλά ακόμη και οι ίδιες οι επιχειρήσεις ενθαρρύνουν και στηρίζουν τη γυναικεία επιχειρηματικότητα υλοποιώντας προγράμματα ένταξης, ανάπτυξης και επιδότησης.

Ωστόσο, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται για την ενίσχυση κυρίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που διοικούνται από γυναίκες στην Ευρώπη, οι ρυθμοί ανάπτυξης παραμένουν ακόμα σε αρκετά χαμηλά επίπεδα.

Από τα στοιχεία διεθνούς έρευνας  της Global Entrepreneurship Monitor 2022/2023 (Global Report) που πραγματοποιήθηκε  το 2022, επί συνόλου 49 οικονομιών, προκύπτουν τα εξής:

1. Σε επτά οικονομίες, μία στις πέντε γυναίκες ίδρυσαν ή διεύθυναν μία νέα επιχείρηση, με τα υψηλότερα ποσοστά να εμφανίζουν η Γουατεμάλα και η Κολομβία. Σε οκτώ χώρες, λιγότερες από μια στις είκοσι γυναίκες έκαναν το ίδιο.

2.Τα χαμηλότερα επίπεδα νέας γυναικείας επιχειρηματικότητας ήταν στην Πολωνία, το Μαρόκο και την Ελλάδα

3. Σε έντεκα οικονομίες, περισσότεροι από ένας στους πέντε άνδρες ίδρυσε ή διεύθυνε μία νέα επιχείρηση, ενώ μόλις σε μία οικονομία υπήρχαν λιγότεροι από ένας στους είκοσι άνδρες που έκαναν το ίδιο

4. Σε τέσσερεις οικονομίες (Αίγυπτος, Ιαπωνία, Σερβία, Κύπρος), τουλάχιστον δύο άνδρες ίδρυσαν ή διεύθυναν μία νέα επιχείρηση για κάθε γυναίκα που έκανε το ίδιο.

Εξετάζοντας τη γεωγραφική κατανομή των επιχειρήσεων, παρατηρείται ότι τα υψηλότερα ποσοστά διείσδυσης εταιρειών στις οποίες δραστηριοποιούνται γυναίκες σε ανώτατες θέσεις, εντοπίζονται μεταξύ άλλων και στην Θεσσαλία (24,6%), ενώ το μικρότερο ποσοστό διείσδυσης εταιρειών που διευθύνονται από γυναίκες εντοπίζεται στη Θράκη (22,0%). Σε όλη την Ευρώπη δε, παρατηρείται ότι ο αριθμός των γυναικών επιχειρηματιών, είναι αρκετά χαμηλός. Συγκεκριμένα, ενώ οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 52% του πληθυσμού της Ευρώπης, αποτελούν μόλις το 34,4% των αυτοαπασχολούμενων στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το 30% των επιχειρηματιών, σε ό,τι αφορά στις start-ups.

Διάφορες έρευνες καταδεικνύουν ότι το κοινωνικό και θεσμικό πλαίσιο που επικρατεί σε κάθε χώρα καθορίζει, σε μεγάλο βαθμό, την ανάπτυξη της γυναικείας επιχειρηματικότητας. Υπάρχουν διάφοροι παράγοντες που επιδρούν αρνητικά και θέτουν εμπόδια στην ανέλιξη της γυναίκας στον επιχειρηματικό κόσμο παγκοσμίως, όπως η μη ελευθερία της γυναίκας να εργάζεται λόγω παραδοσιακών οικογενειακών και θρησκευτικών κανόνων, η μη ισοδυναμία της σε νομικά δικαιώματα, η μη πρόσβαση στην εκπαίδευση κ.ά..

Το ζήτημα της τόνωσης της γυναικείας επιχειρηματικότητας, βέβαια, φαίνεται πως μπορεί να διαδραματίσει και έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο και σε ό,τι αφορά στην οικονομική ανάπτυξη μιας χώρας, γεγονός που έχουν αρχίσει να αντιλαμβάνονται πολλοί τα τελευταία χρόνια. Ουσιαστικά, σύμφωνα με έρευνες, η ισότητα των φύλων και η ενδυνάμωση της γυναικείας επιχειρηματικότητας θα μπορούσαν να επιταχύνουν και να ισχυροποιήσουν την οικονομική ανάπτυξη, ειδικότερα δεδομένου ότι οι επιχειρήσεις που διοικούνται από γυναίκες, φέρονται να είναι συνήθως πιο παραγωγικές, γρήγορα αναπτυσσόμενες και καινοτόμες.

Η ενδυνάμωση της γυναικείας συμμετοχής στην αγορά εργασίας και η ενθάρρυνση της γυναικείας επιχειρηματικότητας θα μπορούσαν έτσι να προσθέσουν δισεκατομμύρια στην οικονομία.

Η κατάρτιση και η εκπαίδευση των γυναικών, η κατάργηση των έμφυλων διακρίσεων στη νέα εργασιακή πραγματικότητα, η ενίσχυση των ψηφιακών δεξιοτήτων των γυναικών, τα προγράμματα και οι λύσεις που μπορούν να βοηθήσουν τις γυναίκες να βρουν την ισορροπία ανάμεσα στην οικογενειακή και την επαγγελματική καθημερινότητα, αποτελούν μερικές μόνο από τις επιλογές που μπορούν να συμβάλλουν στη γυναίκεια ενδυνάμωση, στην τόνωση της γυναικείας απασχόλησης και μεταξύ άλλων, στην ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας.

Ας ελπίσουμε, λοιπόν, πως τα επόμενα χρόνια, όλο και περισσότερες γυναίκες θα βρεθούν σε υψηλόβαθμες θέσεις οργανισμών και εταιρειών και θα αναλάβουν τα ηνία σύγχρονων επιχειρήσεων. Το σίγουρο είναι πως έχουμε τη δύναμη να κάνουμε κάθε έναν από τους παραπάνω στόχους, πραγματικότητα από όποια θέση βρίσκεται η καθεμία από αυτές.

Παρά την πρόοδο που έχει συντελεστεί με το πέρασμα των ετών, οι αρμόδιοι φορείς θα πρέπει να εξακολουθούν να λαμβάνουν μέτρα, να δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες, να προσφέρουν περισσότερα κίνητρα, ώστε να στρέφεται μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών προς την “επιχειρηματική δραστηριοποίηση”.